'Voor wat hoort wat', 27 juni 2019. De winst van werk en de waarde van zorg, de financiële consequenties van zorgtaken. Briefwisseling geschreven voor de Fem Talk van de NVR door Myrtille Hellendoorn en Marjan Nieuwenhuis.
Actueel - Het langverwachte onderzoek IBO Deeltijdwerk is 29 april 2020 uitgekomen met een kabinetsreactie. Het kabinet wil grote stappen zetten om de verdeling zorg - betaald werk te beïnvloeden, veel moet echter nog uitgewerkt worden in beleid. Enkele vrouwenorganisaties hebben een beleidsbrief met aanbevelingen van het kabinet gestuurd op 7 mei.
Op 16 september 2019 is de Wet pensioendeling bij scheiding 2021 bij de Tweede Kamer ingediend. Vanaf 2021 wordt het delen van het pensioen automatisch bij de echtscheiding geregeld en daarbij is conversie standaard. Deze wet betekent een aanzienlijke verbetering voor vrouwen, omdat de verdeling van het pensioen automatisch wordt toegepast bij een scheiding en dat conversie het uitgangspunt wordt. Alleen duurt deze aanpassing nog tot begin 2021. Nu al is conversie mogelijk ...... maar daar moet je wel op aandringen! Omdat samenwonenden niet onder deze wet vallen en de minister onwillig is om dit te regelen, is daarover op 24 september 2019 een brief van de NVR uitgegaan. Lees ook het artikel dat hierover geschreven is voor het Lilith magazine, maar niet is gepubliceerd omdat het te moeilijk zou zijn voor hun doelgroep!
Wat betekent economische zelfstandigheid voor oudere vrouwen?
In het voorjaar van 2012 zijn we vanuit de feminismegroep hapsnap begonnen met persoonlijke vragen als: hoe is jouw financiële situatie door de jaren heen geweest? Heb je je belemmerd gevoeld, bijv. door het ‘krabbemand-effect’ en ‘koninginnegedrag’? Wat betekent moederdag voor jou? etc. En tegenwoordig speelt de vraag: hebben vrouwen een keuze om al dan niet economische zelfstandigheid na te streven? Lees verder over het begin. Twee punten waar de laatste tijd veel over te doen is zijn partneralimentatie en de verdeling van het pensioen. Beide onderwerpen spelen na een scheiding en gaan over de financiën.
I. Pensioen: evaluatie van de wet Verevening Pensioen bij Scheiding
8 maart 2018. Een aanzienlijke verbetering van de Wet VPS is in de maak. Voor de laatste evaluatie van de wet Verevening Pensioen bij Scheiding heeft minister Koolhaas enkele essentiële wijzigingen aangebracht. Namelijk dat de verdeling van het pensioen automatisch wordt toegepast bij een scheiding en dat conversie het uitgangspunt wordt. Alleen duurt het nog enkele jaren voordat de wet is gewijzigd. Hierover hebben we namens de NVR op 12 maart een brief geschreven, een tweede brief op 13 juni met uitgebreider commentaar en nog een derde brief met toelichting en bijlagen.
Opgelet: conversie is nu al mogelijk! Belangrijk voordeel in vergelijking met de huidige situatie is dat bij conversie iemand financieel onafhankelijk wordt van de ex met betrekking tot het pensioen.
Vanuit de NVR is in mei 2018 een beknopt artikel rondgestuurd aan de lidorganisaties van de NVR om vrouwen te attenderen over de komende veranderingen waar tot nu toe weinig aandacht aan is besteed in de media. Een tweede artikel gaat wat dieper in op deze gecompleceerde materie.
Meer info over pensioenen staat op de website van Economisch Zelfstandig. Lees ook wat er speelde bij de evaluatie van de wet op 13 juni 2017. Genoeg reden om de Nederlandse VrouwenRaad te benaderen om als NVR een brief te sturen aan het kabinet en Tweede Kamerleden met voorstellen die vrouwen minder benadelen en daarbij ook pensioenrechten van samenwonenden opnemen. De NVR is daarop ingegaan en 4 december 2017 is een brief de deur uitgegaan.
II. Partneralimentatie
De initiatiefwet partneralimentatie is 21 mei 2019 in de Eerste Kamer aangenomen.
Op 11 december 2018 is de initiatiefwet in de Tweede Kamer aangenomen als hamerstuk, dus zonder discussie. Dit betekent dat de Kamerleden, behalve de CU en SGP, akkoord gingen met de vermindering van de duur van de partneralimentatie na een scheiding van 12 naar 5 jaar. Het idee erachter is dat deze wetswijziging vrouwen zal aanzetten eerder om economisch zelfstandig te worden.
De Eerste Kamer begint met het inleveren van schriftelijke vragen, zie het verslag van 11 februari 2019. Iedereen kon in januari nog hun zienswijze toelichten. De Nederlandse VrouwenRaad en Wouw hebben dat ook gedaan door op 15 januari een brief te sturen. Een klemmende vraag daarbij was wat ons betreft .... voor wie zal deze wet een vooruitgang zijn?
Op 17 april 2019 kwam de beantwoording van de Kamervragen door de initiatiefnemers via een Memorie van Antwoord en op 19 april volgde een Brief van de Minister. Op 23 april bracht de commissie Justitie & Veiligheid haar eindverslag uit, want ze vond dat de Memorie van Antwoord voldoende antwoord had gegeven op haar vragen. Ook nu hebben we een reactie geschreven op 12 mei en op 17 mei. De plenaire bespreking in de Eerste Kamer was 14 mei en 21 mei werd de wet aangenomen. Het CDA, 50+, CU en SGP stemden tegen, de andere fracties waren vóór, ondanks de vele onbeantwoorde vragen die er nog waren. Lees ook de officiële kamerstukken en onze laatste brief over indirecte discriminatie.
IIa. Wat is er aan deze wet voorafgegaan
Op 20 juni 2012 werd in de Tweede Kamer een initiatiefwet over partneralimentatie ingediend door de PVV, die ons inziens voor vrouwen financieel heel nadelig zou uitpakken. De belangrijkste punten waren om de partneralimentatie te verkorten van 12 naar 5 jaar en de rechtsgrond en berekening van de hoogte van de partneralimentatie te wijzigen. Daarom hebben we vanuit Wouw een brief geschreven aan de Tweede Kamercommissie ‘Veiligheid en Justitie’ met daarin onze standpunten ten aanzien van de voorgestelde wetswijzigingen en met de vraag voor een hoorzitting. Deze wet is in januari 2014 ingetrokken.
Daarna bleek dat de VVD, PvdA en D66 ook van plan waren om een initiatiefwet partneralimentatie in te dienen, wat zij op 19 juni 2015 hebben gedaan. Dit wetsontwerp was bijna geheel identiek aan het wetsontwerp van de PVV! De Kamervoorzitter had, zoals gebruikelijk, bij enkele rechtsorganen advies gevraagd. De Raad van State was in september 2016 op alle punten negatief. In de vaste Kamercommissie, waar de discussie in de Tweede Kamer wordt voorbereid, bleek dat de initiatiefnemers vasthouden aan hun eigen wetsontwerp.
Na een lange stilte kwam op 14 maart 2017, de dag vóór de verkiezingen, een Nota van Wijziging uit, opgesteld door de drie initiatiefnemers. De belangrijkste wijziging was dat de rechtsgrond van partneralimentatie gehandhaafd blijft, namelijk 'levenslange lotsverbondenheid'. Lees ook het overzichtsartikel.
Voortgang vanaf 11 juni 2018. Na wederom een lange stilte komen de initiatiefnemers met een aangepaste versie van de Wet en hun reactie op Kamervragen van het jaar daarvoor. Op 27 Juni is nogmaals een commissievergadering. De NVR en Wouw hebben 3 september 2018 een brief met toelichting en bijlagen aan de initiatiefnemers gestuurd. Op 27 november mailen we nogmaals een brief met vragen. Zes december worden de vragen van commissieleden op 27 juni door de initiatiefnemers beantwoord en op 11 december is de wet in de Tweede Kamer aangenomen.
III. Aanmelding bij de NVR
In mei 2014 heeft Wouw zich aangemeld bij de Nederlandse VrouwenRaad (NVR) met de bedoeling om een discussie onder vrouwen aan te zwengelen over de voors en tegens van deze wet. De NVR kan géén eensluidende mening namens de 53 aangesloten organisaties vertolken, maar kan wel instemmen om onder vrouwen, en ook onder mannen, een discussie op gang te brengen over partneralimentatie. Partneralimentatie heeft namelijk alles te maken met economische zelfstandigheid van vrouwen vóór en tijdens het huwelijk.
Op 1 december 2016 is er een brief naar de lidorganisaties gestuurd en een brief naar de commissieleden van de ministeries van Veiligheid en Justitie, OCW en EZ&W. Inmiddels zijn er vanuit de NVR twee werkgroepen opgezet.
IIIa. Studiegroep EZ, stellingen en meningsvorming
De ene werkgroep houdt zich bezig met meningsvorming over ‘economische zelfstandigheid van vrouwen’ vóór en ná het huwelijk. In deze studiegroep worden stellingen met een toelichting opgesteld, die invloed hebben op de economische situatie van vrouwen. Dus ook opvoeding, opleiding, beroepskeuze, beeldvorming in de politiek en de media, etc. Vrouwen, en ook mannen, kunnen reageren op deze stellingen. Het is de bedoeling om hiermee te beginnen zodra de wet in de Tweede Kamer behandelt gaat worden. Wil je op de hoogte gehouden worden? Stuur een mailtje naar info@economischzelfstandig.nl Bekijk ook onze flyer en website.
IIIb. Expertgroep, de wet en belangenbehartiging
De andere groep bestaat uit juristen en zij bekijken de wet partneralimentatie op juridische aspecten. De bedoeling is om na te gaan wat de gevolgen zijn voor vrouwen in de praktijk wanneer de partneralimentatie daadwerkelijk wordt teruggebracht tot 5 jaar en de rechtsgrond wordt gewijzigd. Zet deze wet vrouwen aan om eerder financieel op eigen poten te staan zoals de motivatie voor deze wet luidt? De bedoeling is om met argumenten het beleid te beïnvloeden ten gunste van vrouwen.
Op de website studiegroep EZ staan de officiële stukken betreffende de wet en onze brieven met reacties op de officiële stukken. En verder publicaties in de pers en veel artikelen die de economische situatie van vrouwen beïnvloeden.
WOUW-vrouwen zetten zich in voor de positie van 50+vrouwen in Amsterdam. Wij doen dat met veel plezier en energie. De vereniging is opgericht in 1981.